Alles wat je moet weten over fruit
Fruit, wie kent het niet? In een gezond eetpatroon kan fruit niet ontbreken, wordt gesuggereerd door de meeste diëtistes, blogs en het voedingscentrum.
Maar wat is fruit nou eigenlijk?
En hoe gezond is het?
Vooral als we kijken naar de manier hoe wij het eten en wanneer wij het eten?
In deze blog gaan we een aantal belangrijke vragen behandelen over fruit.
Let op, het kan zijn dat je wellicht verbaasd zult zijn over de verschillende uitkomsten in deze blog. Er zijn mogelijk een hoop dingen die je nog niet wist.
Lees snel verder om erachter te komen.
Wat is fruit?
De term fruit bestaat uit een groep van eetbare vruchten en plantensoorten en daarop lijkende schijnvruchten zoals een peer. De peer en appel bijvoorbeeld vallen onder de boomfruiten. Kenmerkend aan ‘normaal’ fruit zijn de zaden die erin zetten.
Wat is het verschil tussen groente en fruit?
Over het daadwerkelijke verschil tussen groente en fruit is best wel wat meningsverschil. Fruit zou namelijk een verzamelnaam zijn voor eetbare vruchten zoals je eerder gelezen hebt.
Als iets suikerhoudend is en rauw gegeten kan worden dan zou het fruit zijn. Toch worden sommige vruchten als groente beschouwd zoals de tomaat en de komkommer.
Dus hoe zit dat nou eigenlijk? We gaan het je allemaal uitleggen!
Is fruit gezond?
Mensen hebben van nature een zwak voor koolhydraten, met name de simpele suikers (1).
Hier is een goede reden voor. Denk bijvoorbeeld aan een beer die zich vol eet aan vette vis en niet dik wordt. Vervolgens in de zomerperiode eet diezelfde beer zich klem aan bessen en komt hij ruim 200 kilogram aan.
Handig voor de beer om de winterslaap door te komen.
Zo geldt dat ook bij mensen. Wij doen geen winterslaap maar hebben wel een ander circadiaans ritme (hierover later meer). Daarnaast was voeding vroeger schaarser.
Het was vroeger dus belangrijk om genoeg energie binnen te krijgen in de zomerperiodes, zodat je de winter goed kon doorkomen.
Dit heeft ons zwak voor fruit (suikers) ontwikkeld.
Echter, de 21eeeuw stelt deze suikers 365 dagen per jaar beschikbaar, zonder limiet. En laat het nou net zo zijn dat ons lichaam en genetisch materiaal hier nog helemaal niet op is aangepast.
Ons genetisch materiaal verandert namelijk maar 0.5% per 1 miljoen jaar.
Verbranding is gebonden aan circadiaans ritme
Zoals je dus leest heeft de mens een circadiaans ritme. Dit is een klok die gebonden is aan jaargetij en ongeveer aan 24 uur per dag. Onze interne klok voelt dus hoe laat het is en ons ritme is dus echt gebaseerd op ongeveer 24 uur (een kwartier meer of minder) en op basis van het jaargetij.
Daarbij was het dus net zoals bij de beer belangrijk dat we in de zomer wat aankwamen zodat we in de schaarse tijden genoeg reserves hadden.
Althans, dit was het dus.
We willen natuurlijk niet net als die beer zo veel aankomen. Wat je dus ziet is het grote verschil tussen veel vet eten en veel koolhydraten (in de vorm van suikers).
Van de vetten komt de beer niet aan en van de suikers wel. Hier is het namelijk ook gedeeltelijk voor gemaakt. Met name de fructose, omdat dit alleen afgebroken kan worden door de lever en snel door het lichaam omgezet wordt in vet.
Het is dan ook heel belangrijk om te weten dat veel soorten fruit een hoge hoeveelheid fructose bevatten. Dit betekent dus dat ook fruit je enorm dik kan maken!
En dit gebeurt dan ook door bepaalde dingen die we eten en drinken waar we zo uitgebreid over gaan vertellen.
Alleen is suiker niet enige factor om te bepalen of fruit gezond of ongezond voor je is.
Naast suiker zijn er namelijk nog een aantal belangrijke factoren bij fruit die we erbij moeten halen om te kijken of het gezond is. Denk hierbij aan de vitamines en andere nutriënten in fruit.
Ook de glycemische index en lading zijn enorm belangrijk. Waarom dit belangrijk is daar gaan we het nu over hebben.
Welk fruit is gezond?
Fruit is wel degelijk gezond, omdat het veel fytonutriënten, mineralen en vitamines bevat. Alleen niet ieder soort fruit is even gezond als het andere soort fruit. En dat heeft vooral te maken met de glycemische index en lading.
Om te berekenen wat fruit voor invloed heeft op de bloedsuikerspiegel kan je het volgende meetinstrument gebruiken, de glycemische index.
Deze index is in het leven geroepen om aan te geven hoe snel en hoeveel een bepaald soort voedsel de bloedsuikerspiegel laat stijgen.
Echter, het grote probleem van deze meeteenheid is dat er geen rekening gehouden wordt met andere belangrijke factoren die belangrijk zijn om een berekening te maken. Onder andere de rijpingsfactor van fruit, of het gegeven dat aardappelen gekookt zijn ja of nee.
Daarnaast is ieder lichaam anders en reageert ieder lichaam er anders op. Zo hebben bepaalde fruitsoorten een enorm hoge glycemische index, maar zijn ze qua lading niet hoog. Denk bijvoorbeeld aan watermeloenen, deze hebben een lage glycemische lading.
Om die reden bestaat er ook nog de glycemische lading.
De hoeveelheid suikers in berekenen
Het is belangrijk om ook deze te gebruiken tijdens je berekening, hierdoor neem je namelijk ook de portiegrootte mee in de berekening.
De glycemische lading kan je als volgt berekenen:
GI-Waarde/100 * gr Carbs per 100 gr * gewicht van portie/ 100
Dan is het nu ook belangrijk om te weten dat er ook fruitsoorten zijn met een hoge glycemische lading.
Wanneer je een te hoog vetpercentage hebt dien je deze namelijk niet te veel te eten. Probeer dan zoveel mogelijk het fruit te mijden met een GL boven de 11 (in het voorbeeld zijn dit de bananen, gedroogde vijgen en rozijnen).
Hier een aantal voorbeelden:
- Sinaasappels: 3
- Watermeloen: 4
- Nectarine: 4
- Wilde blauwe bessen: 5
- Appels: 5
- Ananas: 6
- Mango: 8
- Banaan: 16
- Gedroogde vijgen: 16
- Rozijnen: 28
Hoeveel fruit is gezond?
De meeste mensen hebben waarschijnlijk helemaal geen zin in dit soort berekeningen. En dat valt te begrijpen. Het makkelijkste is dan om even een keer te kijken naar de fruitsoorten die een lage lading hebben zodat je in ieder geval weet welke soorten fruit je veel kan eten.
Bij het fruit is het makkelijk te peilen door te kijken hoe waterrijk ze zijn. Zo zie je dat producten zoals watermeloen en sinaasappels laag staan.
Dit komt voornamelijk door het vele water dat deze bevatten.
Kanttekening: Het is wel belangrijk om te begrijpen dat er meerdere factoren een rol spelen om te bepalen of een product goed of slecht is. En dus niet alleen de glycemische lading en index.
Zo worden voedingsmiddelen vaak ook in combinatie met andere voedingsmiddelen gegeten. Daarnaast speelt ook de hoeveelheid vetten, eiwitten en vezels een grote rol.
De hormonale respons is namelijk altijd anders. Zo scoort fructose laag op de glycemische index (20), maar is te veel ervan extreem ongezond (vooral zonder vezels) voor je omdat het alleen gemetaboliseerd kan worden door je lever.
Is fruit gezond als ontbijt?
Veel mensen eten tegenwoordig fruit als ontbijt. Wat hiervan het gevolg is, is een snelle piek in energie doordat de bloedsuikerspiegel stijgt. Echter wordt dit snel opgevolgd met een energiedip doordat insuline de bloedsuikerspiegel weer laat dalen.
Tegenwoordig zien we ook dat steeds meer mensen hun ontbijt volledig overslaan, zoals we dat zien bij intermittent fasting.
Als je graag een consistente energielevel wilt, zorg er dan voor dat je geen fruit met een hoge index en lading eet. En dat je het combineert met het consumeren van genoeg vezels.
Is een smoothie gezond?
Vooral fructose zonder vezels (bijvoorbeeld sinaasappelsap) is enorm slecht voor de gezondheid. Sucrose is 50% glucose en 50% fructose, kijk daarom dus ook uit met sucrose!
De reden dat deze koolhydraten zo slecht zijn is omdat ze verder niks bevatten dan alleen koolhydraten.
Zo zijn suikers natuurlijk gewoon suikers, maar de andere producten zijn zogenoemde geraffineerde koolhydraten. Ze zijn gestript van alle vezels, mineralen, vitamens en alles wat er goed aan is!
Denk hierbij aan bijvoorbeeld rijst, wat oorspronkelijk met een vliesje is. Het wordt gestript van het vliesje en als simpele witte rijst verkocht, waarbij het nutriënt rijke vliesje weg wordt gehaald.
Zo geldt dat ook voor de meeste broodproducten en nog veel meer soortgelijke producten. Hetgeen wat alle succesvolle (di)eetmethodes dan ook gemeen hebben, is dat ze weinig of geen van deze soort suikers bevatten.
Dan nu of smoothies gezond zijn ja of nee.
Hiervoor is het belangrijk om te weten dat fruit twee soorten vezels heeft. Verteerbare en onverteerbare vezels. Wat er gebeurt als je een smoothie maakt is dat je deze onverteerbare vezels juist weggooit of kapot maakt met je blender.
Wat hier dan vervolgens van overblijft is in feite een zeer suikerrijke drank zonder de vezels die de afgifte van de insuline door het lichaam normaal remmen.
Zo bevat een smoothie vaak zelfs meer fructose dan bijvoorbeeld cola!
Deze fructose kan vervolgens weer alleen door je lever omgezet worden, wat in grote hoeveelheden weer niet goed is voor je lichaam.
Daarnaast gaan er in een smoothie vaak bijvoorbeeld een stuk of 5/6 sinaasappels (ofandere stukken fruit). En als je normaal fruit eet dan eet je vaak slechts 1 of 2 stuks waardoor je bij een smoothie dus eigenlijk veel meer gaat ‘eten’.
Je krijgt dan dus vaak veel meer van deze fructose suikers binnen. Hiervoor is het lichaam niet gemaakt. En dus is een smoothie (helaas) eigenlijk helemaal niet gezond!
Hou dit dus in je achterhoofd de volgende keer dat je een smoothie drinkt!
Drink dus alleen smoothies omdat je het lekker vindt, niet omdat het gezond is en vooral niet om af te vallen!
Want dan gaat een smoothie je niet verder helpen!
Is fruit glutenvrij?
Gluten is een verzamelnaam voor een groep eiwitten, die vaak wordt aangetrokken in de endosperm van sommige granen en producten.
Fruit bevat geen gluten en is dus glutenvrij.
Fruit heeft dus naast zijn gezonde kant ook een slechte kant.
En kan daardoor voor veel gezondheidsproblemen leiden als je het in een te grote hoeveelheid eet en / of drinkt.
Zorg er dan ook voor dat je jezelf goed bewapent met de kennis van deze blog om in de beste shape van je leven te blijven. Daarnaast raden we je aan ook onze andere blogs te lezen. Zo kan je bijvoorbeeld alles wat je moet weten over gezond eten lezen in onze blog over gezond eten.
Zou jij meer willen weten over een bepaald onderwerp? Laat het ons dan weten in een comment hieronder en dan kunnen wij er een blog over schrijven!
Wetenschappelijek referenties:
Lenners BS, Alsop DC, Holsen LM, et al. Effects of dietary glycemic index on brain regions related to reward and craving in men, Am J Clin Nutr. 2013 Sep;98(3):641-7
Download gratis onze Fitness app met meer dan 10 toffe functies en 150 gezonde recepten!
Download gratis!
3 thoughts on “Alles wat je moet weten over fruit”